Спектакль «Взлетел петух на плетень / Әтәч менгән читәнгә»

Забронируйте столик в буфете перед началом спектакля или на антракт по ссылке

Фарид Бикчантаев давно примерялся к повести «Взлетел петух на плетень» Аяза Гилязова, приближающееся девяностолетие со дня рождения драматурга стало поводом обратиться к одному из самых любимых писателей и толчком для реализации давнишнего замысла. Сценический текст спектакля «Взлетел петух на плетень» рождался в процессе репетиций. Режиссер впервые использовал в работе этюдный метод. После нескольких попыток инсценировать текст повести, стало понятно, что сочный, язвительный, мудрый язык описаний и авторских комментариев Аяза Гилязова ускользает, теряется, что диалоги не раскрывают всех смыслов и подтекстов. Поэтому актеры читают (и играют) текст «от автора», создавая подвижную дистанцию между персоной и персонажем.

По мнению заведующего литературно-драматургической части театра Камала, театрального критика Нияза Игламова спектакль «Взлетел петух на плетень» о татарских Иване Ивановиче с Иваном Никифоровичем, о раздоре двух семей из-за пустяка, из-за желания доминировать в округе, из-за рабского преклонения перед атрибутами бытового комфорта, из-за психологии мещанства. «Но более глубокий смысловой пласт, делающий эту вещь особенно актуальной сегодня, расположен на уровне простой, но так до сих пор не понятой, не воспринятой татарским обществом идеи. Сила народа - в единстве! И не нужно ждать беды, чтобы объединиться, ведь это так просто – протянуть другу руку через плетень» – отмечает Нияз Игламов.

Фәрит Бикчәнтәев Аяз Гыйләҗевнең «Әтәч менгән читәнгә» әсәрен сәхнәләштерү турында күптәннән уйлана һәм, ниһаять, драматургның тууына туксан ел тулу аның повестка алынуына этәргеч була. «Әтәч менгән читәнгә» спектакленең сәхнә тексты репетицияләр барышында туа, режиссер беренче тапкыр эшендә этюд ысулын куллана. Повестьне инсценировкага әйләндергәндә Аяз Гыйләҗевнең комментарийларының һәм тасвирлауларының акыллы, үткен теле югалуы һәм диалогларның төп мәгънәне ача алмаулары ачыклана. Шуңа күрә актерлар персона һәм персонаж арасында үзгәрүчән дистанция саклап, автор текстларын укыйлар (һәм уйныйлар).

Камал театрының әдәби бүлек мөдире, театр тәнкыйтьчесе Нияз Игъламов сүзләренчә, «Әтәч менгән читәнгә» спектакле татар Иван Ивановичы һәм Иван Никифоровичы – ике гаиләнең юк-бар нәрсә өчен туган ызгышы, әйләнә-тирәдә өстенлек итү теләге, көнкүреш уңайлыклары атрибутларына табынуы, мещанлык психологиясе турында. «Әмма әсәрнең бүгенге көндә актуаль тирән мәгънәсе – татар җәмгыяте әлегә кадәр аңлый алмаган бик гади идея. Халык көче – бердәмлектә! Һәм берләшер өчен кайгы көтәргә кирәк түгел, бер-береңә читән аша кул сузу да җитә», – дип билгеләп үтте Нияз Игламов.